Subotica i Palić

Grad Subotica se nalazi na severu Republike Srbije, duž glavnih evropskih koridora i između dve reke: Dunava i Tise. Subotica iza sebe ima dugu istoriju i u svetu je poznata kao grad secesije i jedinstvene arhitekture koja se pažljivo neguje i održava. Njeni prvi tragovi datiraju još od 1391. godine gde se pominje kao ’’Zabatka’’. Kako je vreme menjalo svoje koloseke, 1526. godine dobija status prestonice kratkotrajne srpske države na čelu sa samoproglašenim carom Jovanom Nenadom. Subotica je menjala svoje uloge na tlu na kojem je usidrena kao panonska mornarica. Do danas promenila je najmanje oko dvestotine imena među kojima se ističe ’’Santa Maria’’, koje je dobila po austrijskoj carici, Mariji Tereziji.

Tek nakon ulaska Subotice u sastav Kraljevine 1918. godine, lokalni Srbi i Bunjevci su Subotici vratili svoje ime koje i danas ponosno nosi po pisaru cara Jovana Nenada, Suboti Vrliću. Subotica je svojevremeno bila proglašena, nezasluženo najvećim selom u Evropi. Prve tramvajske linije na električni pogon saobraćale su subotičkim ulicama u vreme kada je to u drugim gradovima bilo gotovo nezamislivo. Mnogi ne znaju da je ovaj grad imao reku koja je proticala užim centrom grada i većim delom Štrosmajerove i Prvomajske ulice, koja se zvala ’’Jasenica’’.

Centar grada prepun je raskošnih palata i vila čuvenih svetskih a i subotičkih arhitekata na čijem čelu dominira Gradska kuća, Galerija, Sinagoga (druga po veličini u regionu) i mnoge druge. Subotica i dan danas ima značajnu ulogu u državi. Subotica je administrativni centar Severenobačkog okruga. Ona je raskrsnica puteva i pruga. U neposrednoj blizini nalazi se priključenje na autoput A1. Sam grad poseduje magistralne puteve prema Novom Sadu, Somboru i Kelebiji. Pruga Beograd – Budimpešta koja se račva sa pružnim pravcima prema Somboru i Crvenki doprinosi svrstavanju grada u jedan od najznačajnijih saobraćajnih čvorova u Republici Srbiji. Subotica je opšte znana po vinskim putevima i dobroj hrani. Na samo par kilometara od grada nalazi se Palićko jezero, nekoliko čardi, salaša i ergela dobrih za odmaranje i razonodu.

Palićko jezero je plitko nizijsko jezero, dugačko oko 5,5 km. Poznato je po ptičijim ostrvima, na kojima se gnezdi veliki broj ptica. Početak izgradnje banje na Paliću datira iz druge polovine 19. veka, kada je pored jezera izgrađeno nekoliko objekata i kupališta. Godine 1904. grad Subotica raspisao je konkurs za izgradnju kupališta na Paliću, gde je bilo naglašeno da je cilj konkursa podići kupališta na Paliću na nivo drugih kupališnih mesta Austrougarske Monarhije.

Plan projekta su napravili peštanski arhitekti Marcel Komor (Marcell Komor) i Deže Jakab (Dezső Jakab) u stilu secesije, u varijanti „mađarskog stila“. Novi objekti su bili: Vodotoranj, Velika terasa, Muzički paviljon, Ženski štrand, gostionica, kafana, zgrade u kojima se obavljalo lečenje vodom, novi hotel na sprat i drugo. Ti objekti su završeni i predati na korišćenje 1912. godine. Kasnije 1950. godine, u harmoniji sa okolinom, u parku je izgrađena Letnja pozornica, koja se danas povezuje sa Međunarodnim filmskim festivalom i Palićkim letnjim večerima. U razvoju kupališta važnu ulogu imao je višestruki sportski prvak Vermeš Lajoš, koji je od 1880. godine organizovao međunarodno važne Palićke sportske igre sa karakterom olimpijade.